Universis presentes litteras inspecturis, Achardus de Maceyo miles, Dannuns, uxor ejus, Achardinus, Geraldus, Stephanus et ceteri predictorum Achardi et Dannuns liberi, salutem in Domino. Noverit vestra universitas quod cum contentio esset inter venerabilem patrem Guillelmum, abbatem Cluniacensem et conventum ejusdem loci, ex una parte, et nos, ex altera, super eo quod nos dicebamus quod nos habebamus vel habere debebamus in tota terra ecclesie Clun. et hominum suorum in valle de Maci, a Dente de Turges usque ad Pontem Spine et circumcirca, omnem justitiam, altam et bassam, blaeriam et praeriam, sanguinem et latronem, et corveias quater in anno in quolibet homine tenente hospicium, unam quartam avene, et in crastino Nativitatis Domini unum panem panetarie et galinas et carretum; insuper quod ecclesia Clun. non poterat facere talliam in hominibus dicte terre sine voluntate nostra, nisi de ordeo et hoc una vice in septem annis. E contrario abbate et conventu Clun. hec omnia expresse negantibus, et firmiter asserentibus nos in tota terra ecclesie Clun. infra terminos supradictos justiciam altam vel bassam, vel praeriam aut aliquod jus [habere] seu usagium aut consuetudinem, aut etiam aliquid aliud quocumque nomine censeatur; tandem, de utriusque partis expresso consensu, facta per bonos viros ad hoc concorditer a partibus electos super premissis diligenti inquesta, inventum est: nos in tota terra dicta Clun. ecclesie, infra terminos ante dictos, nullam justitiam altam vel bassam, blaeriam aut praeriam, usagium, consuetudinem aut aliquod jus habere, exceptis hiis que inferius exprimuntur. Inventum enim fuit per dictam inquestam quod, ratione usagiorum que habent homine[s] Clun. ecclesie infra dictos terminos habitantes in nemoribus nostris, aquis et pascuis, dominii aut juris quod in ipsis hominibus habebamus vel habere debebamus, habere debemus ter in anno corveias in quolibet homine tenente hospicium aut habituro in valle de Maceio, infra terminos predictos, et unam quartam avene, et in crastino Nativitatis Domini unum panem de panetaria, precii unius denarii monete currentis, et nichil aliud omnino habere debemus in terra et hominibus supradictis. [Nos autem dictam inquestam pro nobis et successoribus nostris, et quicquid ex ea sequtum est, ratum habentes et firmam (sic), scientes et prudentes et spontanei confitemur nos in predicta terra ecclesie vel ipsis hominibus infra terminos supradictos nullam justiciam, altam vel bassam, blaeriam aut praeriam, sanguinem aut latronem, jus aliquod, aut usagium habere vel habere debemus, exceptis illis tribus que superius sunt expressa, que, prout dictum, confitemur nos non habere ratione domini[i], juris aut consuetudinis que habebamus in dicta terra aut hominibus ecclesie in ipsa habitantibus, sed ratione usagiorum que habent in nemoribus nostris, aquis et pascuis homines supradicti. Usagium autem nemorum ita determinatum fuit inter nos: quod in nemore de Bugie habebunt homines quod habere consueverunt, et expletabunt sicut antiquitus expletarunt. In aliis vero nemoribus et forestis nostris, habebunt usagium ad carrucam et carrum, et ad alia instrumenta necessaria ac utilia ad agriculturam, et alia eo modo quo habere consueverunt. Si vero aliquod jus aut usagium in predictis terra et hominibus habuimus vel haberemus, exceptis dictis tribus, totum scientes et prudentes, non decepti in aliquo aut circumventi, pro remedio animarum nostrarum et antecessorum nostrorum, totum ecclesie Cluniacensi, pro nobis et heredibus nostris, donamus, quitamus penitus, et remittimus, nichil nobis vel nostris heredibus in supradictis retinentes, nisi ea quæ supra specialiter sunt expressa. Hoc tamen sciendum est quod si homines nostri in terra ecclesie Clun. commiserint [aliquod delictum], ratione delicti debebunt coram dictis abbate et conventu vel eorum mandato conveniri et eorum erit emenda et justicia quantum ad delictum in eorum terra commissum, absque nostra vel cujusque alterius reclamatione. Item, si homines ecclesie memorate in terra nostra vel hominum nostrorum delictum aliquod commiserint, ratione delicti coram nobis vel mandato nostro convenientur, et nostra erit justicia et emenda quantu[m] ad delictum in terra nostra vel homini nostro commissum, absque cujuscumque reclamatione. Guillelmus autem filius Jordani, et Bernardus, frater ejus, et nepotes eorum et Giba[u]dus Doucimer, et Guillelmus Piot, et Bernardus Piot, et Gibaudus Piot fratres, redire poterunt ad mansos suos absque nostra reclamatione et contradictione, et nichil juris in eis reclamare poterimus, nisi tantummodo in illa tria que supra scripta sunt, que habemus in aliis hominibus ecclesie supradicte. Ceterum tactis sacrosanctis euvangeliis promittimus, et juramus corporali interposito juramento, quod de cetero contra predictam donationem, quitationem, aut contra aliquid premissorum non veniemus, per nos vel per personam interpositam, nec consentiemus venienti, immo contra omnes qui contravenire attemptarent nos opponemus pro viribus, bona fide renuntiantes pro nobis et heredibus nostris, sub prestito juramento, omnis juris scripti et non scripti, communi[s] et specialis consuetudinarii auxilio et beneficio quod nobis competit aut competere posset aliquo tempore, ad revocandum donationem, quitationem aut aliquod eorum que superius sunt expressa, vel quod nos juvare posset et dictis abbati et conventui nocere. Et ego Damnuns expresse renuntio, sub prestito juramento, omni juri et benefitio in favorem mulierum introducto, et etiam omni juris auxilio et benefitio canonici et civili[s] quod mihi posset re[s]cindenda predicta vel aliquod predictorum. Nos quoque dicti liberi exceptioni minori[s] etatis, et similiter omni juri scripto et non scripto aut consuetudinario, quod nobis posset competere ad retractanda que superius sunt expressa. Dicti autem abbas et conventus, attendentes devotionem quam erga ipsos in hujusmodi et aliis hab[u]imus et habemus, sexaginta et quindecim libras Cluniacensi[s] monete nobis liberaliter dederunt, quas ab ipso recepimus in pecunia numerata.] In cujus rei testimonium, sigilla nobilium virorum domini Jocerandi, domini de Branceduno, et domini Renaudi de Luzeio, fratris ejus, presentibus fecimus apponi, quia sigilla propria non habemus. Nos vero dicti Jocerannus, dominus de Branceduno, et Renaudus de Luzeiaco, frater ejus, testibus sigillis nostris, hec omnia laudamus, volumus et etiam approbamus. Actum anno Domini M^o CC^o XL^o octavo, mense julii. Hujus rei testes sunt vocati et rogati: Galterus prior, et Petrus, camerarius Cluniacensis, Jocerannus, decanus de Lordoni (sic), dominus Jo[ce]rannus de Nantono, Durannus de Varanges, dominus Bernardus, presbiter de Sess[iaco].