Nos frater Jacobus, humilis prior Marcigniacensis, et conventus monialium ejusdem loci, notum facimus universis presentes litteras inspecturis, quod cum controversia seu contentio verteretur inter nos, ex una parte, et burgenses et homines nostros de Marcigniaco, ex altera, super eo quod ipsi burgenses et homines de Marcigniaco dicebant et proponebant contra nos, quod nos nomine nostro et prioratus nostri de Marcigniaco, in levando annuatim ab eorumdem quolibet frumentum, quod ab eisdem levabamus minus juste, ut dicebant, et ex hoc enormiter gravabantur et etiam ledebantur, ac etiam in banno ville de Marcigniaco, quod in Augusto nomine nostro vendi consuevit vinum, minus legitime vendendo; dicebant etiam burgenses et homines dicti loci quod nos compellebamus eos ad quadrigandum vel carrigandum ultra modum consuetum, et in furnis ultra Lachenal sitis ad censum solvendum compellebamus eos, ut dicebant. Parte vero nostra et conventus nostri de Marcigniaco in modum renunciationis proponente contra dictos burgenses et homines dicti loci, quod dicti burgenses et homines dicti loci contra nos priorem et conventum nostrum de Marcigniaco, in prejudicium ecclesie nostre et gravamen, terras, quas a nobis censuales sive serviciales tenent, personis extraneis sine consensu nostro asservisabant, et de hiis intragium recipientes, laudas et vendas nobis reddere contradicebant, ac in rerum suarum permutatione laudas et vendas nobis reddere denegabant, necnon commune juramentum et communem collectam sine consensu nostro in villa nostra de Marcigniaco fecerant, quod facere non debebant, ut dicebamus. Parte vero burgensium et hominum respondente et dicente quod contra nos et ecclesiam nostram predictam juramentum et collectam non fecerant. Tandem, cum diu esset inter nos et burgenses nostros de Marcigniaco et homines ejusdem loci super dictis articulis litigatum, compositum fuit inter nos et dictos burgenses et homines amicabiliter per manus proborum virorum, videlicet Hugonis de Piseyo, cantoris Belliloci, et Hugonis de Cray, burgensis Cariloci, in hunc modum. Primo, super levatione dicti frumenti, quam super quolibet eorum faciebamus, super qua dicti burgenses et homines dicebant se esse gravatos, inter nos et dictos burgenses et homines compositum seu concordatum extitit in hunc modum, quod dicti burgenses et homines darent seu solverent nobis annuatim quingentos bichetos frumenti, ita quod levacio seu levata dicti frumenti summam quingentorum bichetorum aliquatenus non excedat. Dictum vero frumentum solvi debet ad mensuram ad quam reddi consuevit temporibus retroactis. Super levatione seu levata vero dicti frumenti, inter nos et sepedictos burgenses et homines ita extitit ordinatum, quod annuatim, post messes, ex eisdem burgensibus et hominibus sex vel octo sive quot ibidem venire voluerint ad nostram presentiam, videlicet prioris vel mandati nostri accedant et coram nobis, priore vel mandato nostro, bene et fideliter et sincere, juramento prius ab eisdem coram nobis prestito, dictos quingentos bichetos distribuant sive dividant inter se et habitatores dicte ville de Marcigniaco, et inter illos qui infra terminos predicte ville a nobis terras, prata, vineas vel domos possidebant, licet alibi faciant mansionem. Dicti vero distributores debent reddere preposito nostro vel mandato nostro quandam cartam in qua contineatur quantum quilibet de dicto frumento solvere teneatur. Dictus vero prepositus vel ille qui loco nostri erit, debet nunciare vel facere nunciari infra subsequens festum beati Michaelis quantum quilibet de dictis quingentis bichetis solvere teneatur, et infra festum beati Martini yemalis proximo subsequens ad granarium nostrum a dictis hominibus debet apportari et ibidem ad mensuram predictam nobis solvi. Et si forte (quod absit!) aliqui vel aliquis infra dictum terminum deficerit in solvendo, pro defectu cujuslibet bicheti non soluti ad dictum terminum, sex denarios monete currentis pro tempore in villa Marcigniaci nobis solvere pro emenda tenentur. Insuper, si eorum aliqui vel aliquis, per impotentiam sive impotentie canonicum impedimentum, partem sibi ad solvendum a dictis factoribus seu impositoribus assignatam solvere non valeant, dicti factores sive distributores in unum convenire tenentur, scilicet coram nobis vel mandato nostro, et debent partem illorum sive illius qui solvere non valebunt inter alios dividere, ita quod summa quingentorum bichetorum nobis integre persolvatur. A solutione dicti frumenti excipiuntur prepositus et chacipollus ville de Marcigniaco, qui pro tempore erunt, et noster scutiffer et coqus, qui in propria persona officium coquine et scutiferie exercebunt. Nos vero illos qui fuerunt negligentes in solutione dicti frumenti debemus compellere ad solvendum, si de foro nostro fuerint, et solvendo sint in mobilibus; et debemus esse contenti predicta pena predictorum sex denariorum. Super banno ville de Marcigniaco, quod in Augusto nomine nostro vendi consuevit, ita inter nos et sepedictos burgenses et homines extitit concordatum, quod vinum pulsatum vel atterosum vel minus legitimum tunc temporis non vendatur. Super hoc vero quod supradicti burgenses et homines dicebant quod nos compellebamus ipsos ad quadrigandum sive quarrigandum ultra modum consuetum, et taliter inter nos et sepedictos burgenses et homines concordavimus, quod dicti homines boves habentes in villa de Marcigniaco bis apud Vilereys et ter circa Marcigniacum in anno, ita tamen quod in nocte revertere possint in domum suam, cum bobus suis, canonico impedimento cessante, ad quarrigandum sive quadrigandum ad opus nostrum solummodo teneantur. Porro super eo quod dicti burgenses et homines conquerebantur, quod pro furnis sitis ultra Lachenal eos compellebamus ad censum solvendum minus juste, ut dicti burgenses et homines asserebant, concordatum extitit in hunc modum, quod in dictis furnis decoquant illi qui decoquere consueverunt; ita tamen quod homines ibidem decoquentes duodecim denarios monete currentis exnunc in antea quolibet anno in posterum nobis solvant. Super hoc vero quod nos dicebamus in prejudicium et gravamen nostrum et ecclesie nostre terras quas a nobis censuales sive serviciales tenent, personis extraneis, sine consensu nostro, asserviciabant, et de hiis intragium recipientes, laudas et vendas nobis reddere contradicebant, ac in rerum suarum permutatione laudas et vendas nobis reddere denegabant, necnon quod commune juramentum et collectam, sine consensu nostro, in villa nostra de Marcigniaco inter se fecerant in prejudicium nostrum et ecclesie nostre, que facere non debebant, ut dicebamus; parte vero burgensium et hominum respondente et dicente quod contra nos et ecclesiam nostram predictam juramentum et collectam non fecerant. Super quibus ita inter nos et dictos burgenses et homines extitit compositum et ordinatum: quod licitum sit eisdem burgensibus et hominibus terras quas a nobis tenent asserviciare talibus qui sint (?) homines ecclesie Marcigniaci, dum tamen intragium quod exinde receperint, laude et vende nobis integraliter reddantur, et quod nos teneamur recipere censum ab eis qui terras tenent a nobis; ipsi vero pensionem seu servicium recipient ab illis quibus terras dederint sub annua pensione vel censu. Porro super permutatione rerum suarum inter nos et dictos burgenses et homines ita extitit concordatum, quod, considerato valore rei permutate alteram rem permutatam prevalentis, medietas laudarum et vendarum rei permutate prevalentis nobis integraliter reddatur; addito quod si in permutatione dictarum rerum in recompensatione eminentis valoris altera partium ab altera reddatur pecunie, ex eo nobis laude et vende integre persolventur. Pro hiis et pro omnibus supradictis et pro bono pacis, quingentas libras Viennenses persolvendas ad terminos in litteris predictorum cantoris Belliloci et Hugonis de Cray contentos, nobis predicti burgenses et homines contulerunt. Nos vero promittimus nos reddituros burgensibus nostris de Marcigniaco et hominibus ea que predecessores nostri consueverunt reddere seu transmittere in crastino Nativitatis Domini annuatim et prout consueverunt, videlicet pigmentum et bracialia. Hanc autem compositionem seu ordinationem inter nos et burgenses nostros de Marcigniaco et homines per manus dictorum proborum virorum factas, laudamus et approbamus, et presentibus litteris sigilla nostra apposuimus. Nos vero et dicti burgenses et homines promittentes prestito juramento, in posterum, per nos vel per aliquos contra aliquo tempore non venire; renunciantes in hoc, etc ... Rogavimus et rogamus venerabiles patres episcopum Eduensem et abbatem Cluniacensem et nobiles viros domnum Regnaudum, comitem Forensem et domnum Sinemuri Briennensem, et Yolam, domnam de Luriaco, ut dicte carte sigilla sua apponant, ad perpetuum robur obtinendum. Nos vero G., Dei gratia Eduensis episcopus, et Regnaudus, comes Forensis et domnus Sinemuri Briennensis, et Yolana, domna de Luriaco, ad petitionem dictorum prioris et conventus Marcigniaci, et dictorum burgensium et hominum, presentibus litteris sigilla nostra apposuimus in testimonium veritatis. Et nos Yvo, divina miseratione abbas Cluniacensis, considerata et diligenter expecta utilitate ecclesie de Marcigniaco, dictas compositionem et ordinationem laudamus et approbamus, et gratas et firmas habemus, promittentes per nos vel per alios in posterum contra non venire. In cujus rei testimonium et robur, ad petitionem dictarum partium, presentibus litteris sigillum nostrum duximus apponendum. Actum et datum anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo nono, mense augusti.