In nomine Domini. Amen. Anno ejusdem M^o CC^o nonagesimo primo, indictione quarta, tempore domini Nicholay pape quarti, mensis maii die prima. Noverint universi et singuli hoc presens instrumentum publicum inspecturi, quod in presentia mei notarii infrascripti ac testium subscriptorum, ad hec specialiter vocatorum et rogatorum, cum reverendus in Christo pater dominus Guillelmus, divina miseratione abbas Cluniacensis monasterii, declinaret ad monasterium sive abbatiam Sancti Salvatoris et ville Figiaci causa visitandi ibidem, ut ipse asseruit, signando populum per carerias et loca dicte ville, per que ad dictum monasterium veniebat; cum ad monasterium predictum venisset, reverendus in Christo pater domnus Berengarius, abbas dicti monasterii Figiaci, decanus, camerarius, cantor, cellerarius et alii monachi dicti monasterii usque ad quinquaginta vel circa processionaliter cum cruce et multis, ut apparebat, reliquiis et induti capis, paliatis et aliis albis indumentis ecclesiasticis et pulsatis campanis, venientes eidem domno abbati Cluniacensi obviam, receperunt eumdem in portali dicti monasterii reverenter, et dictus domnus abbas Figiacensis tradidit eidem sparsorium sive isopum osculando eidem manus, et postea tradidit ei turibulum, ipsam manum sibi iterum osculando, deinde introduxit eum idem domnus abbas Figiacensis, cum quibusdam de aliis, in monasterium, usque ad quemdam locum ubi quasi in medio monasterii parata erat sedes sive quoddam repausitorium (sic) paratum et ornatum ut videbatur ad orandum; et cum ibi orasset, accessit per corum usque ad majus altare, et cum ibi etiam in quodam loco parato et ornato aliquantulum prostratus orasset, facta prius aspersione aque benedicte, fecit benedictionem alta voce signando populum et monachos circumstantes, deinde vero intravit idem domnus abbas Cluniacensis claustrum monasterii Sancti Salvatoris predicti, assistentibus sibi dicto domno abbate Figiaci et monachis supradictis, in cujus claustri introitu, in quadam cathedra sive sede parata et ornata tapicio sedere incepit predictus abbas, et monachis Figiacensibus circumstantibus, et fuit dictum ipsi domno abbati Figiacensi, quod faceret debitum suum. Qui tunc surgens, junctis [manibus], flexis genibus, stetit coram dicto domno abbate Cluniacensi; cui idem domnus abbas Cluniacensis, inclusis manibus dicti domni abbatis Figiacensis inter manus ejusdem, dixit hec verba: «Promittis mihi obedientiam usque ad mortem.» Cui idem domnus abbas Figiacensis respondit: «Domne, promitto vobis facere quecumque vobis facere debeo et quecumque abbates Figiacenses predecessores mei predecessoribus vestris abbatibus Cluniacensibus facere consueverunt.» Qui dictus abbas Cluniacensis responsione predicta non contentus, iterato dixit: «Promittis mihi hobedientiam usque ad mortem.» Qui respondit ut supra. Cui iterum dixit: «Aut simpliciter hobediendiam mihi promittas, aut surge!» Super quo etiam ipsum semel, secundo et tertio monuit et etiam requisivit. Qui sic monitus et requisitus, tunc predictam hobedientiam promittere noluit, sed surrexit. Posteaque dictus domnus abbas Cluniacensis etiam immediate surrexit, et predicto domno abbate Figiacensi cum dictis monachis intrante capitulum dicti loci, dictus domnus abbas Cluniacensis accessit ad quamdam cameram dicti loci. Cumque moram aliquam fecisset ibidem, dictus domnus abbas Figiacensis, cum quibusdam sociis suis, venit ad domnum abbatem Cluniacensem predictum, et demum dicti domni abbates, cum suis sociis, de camera simul recedentes, redierunt ad catedram sive sedem introitus claustri predicti; in qua iterum idem dictus abbas Cluniacensis sedere cepit. Cui idem domnus abbas Figiacensis, flectis genibus, junctis manibus et inclusis, ut supra, circumstantibus monachis Figiaci supradictis, una cum multis aliis monachis, clericis et laycis, incepit loqui humiliter, se excusans quare non promiserat eidem hobedientiam supradictam, dicens se de novo creatum et de novo venisse ad locum et facti ignorancia se errasse, petens ab eo sibi concedi veniam pro predictis. Quem idem domnus Cluniacensis abbas iterum interrogavit hiis verbis: «Promittis mihi abbati Cluniacensi, superiori tuo immediato, hobedientiam usque ad mortem?» Qui respondit: «Promitto.» Et statim dictus domnus abbas Cluniacensis osculatus est eum, et postmodum omnes et singulos monachos Figiacenses predictos, flexis genibus coram ipso, junctisque manibus et inter manus ejusdem, ut supra, inclusis et positas existentes, recepit successive. Et deinde surgens, precepit pulsari campanam capituli; qua pulsata, existentibus ibidem abbate et monachis Figiaci supradictis, intravit ibidem, et quidam de monachis sociis suis ibidem predicavit, et proposuit verbum Dei. Quo completo, me et quibusdam clericis secularibus inde recedentibus qui sermoni predicto interfuerint, idem domnus abbas Cluniacensis, cum predictis abbate et monachis Figiaci, per aliquod tempus, causa correctionis, ut dicitur, remansit ibidem. Quibus sic peractis, stetit et pernoctavit in abbasia seu monasterio supradicto. Actum apud Figiacum, in abbasia predicta, presentibus magistro Geraldo Majoris, et Gaufrido de Vyemo et magistro Durando de Marthiniaco, et domno Hugone la Ugania, presbitero, testibus ad hoc specialiter adhibitis et rogatis. Et ego Marcialis Majoris, clericus de Bello Loco, Lemovicensis diocesis, publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, premissis omnibus presens interfui et predicta omnia scripsi et publicavi, meoque signo signavi, rogatus.